| Kant is onstaan in de zestiende eeuw. Het diende ter verfraaïng van linnen en onderkleding die zichtbaar was. Kant is een open weefsel. Het is onder te verdelen in naald- en kloskant. De Engelse benaming voor kant is “lace” dat is afgeleid van het Latijnse woord “laques” ofwel “lus”, dus: een gaatje omsloten door een rond, ovaal of anders gevormd stukje garen.
In deze presentatie komen de volgende onderwerpen, gezien door de filatelie, aan bod: |
|
. |
|
Ontwerp, klosjes en de kantklosster |
| Kantontwerpen kunnen worden gemaakt op punten of op lijnen. Hieronder een ontwerp op lijnen van een vlinder in het gebruikte stempel en uitgeklost op de zegel. |
||
|
|
||
|
. |
| Onderstaande speciale envelop toont een lijnontwerp van hoppebelletjes met een vlinder en werd uitgegeven ter gelegenheid van de Internationale Hoppefeesten te Poperinge (België) in 1993. Ook werd een speciaal stempel gebruikt. |
|
|
|
. |
|
Voor het kantklossen gebruikt men “klosjes” in verschillende modellen: |
||
|
|
||
|
. |
|
Onderstaande briefkaart uit Slovenië toont in de opgedrukte postzegel en in de illustratie een kantklosster. |
||
|
|
||
|
. |
||
|
|
|
||
| In 1967 heeft de USSR een zegel uitgegeven met daarop een schilderij van Vasily Tropinin (1776-1857); “De Kantkloster” (1823) | Oudhollandse kantklossen gevonden in het VOC-schip “Batavia” dat in 1629 voor de kust van Australië verging. |
|
. |
| Enkele belangrijke plaatsen in de wereld waar wordt gekantklost |
|
|
In Zweden vindt het kantklossen zijn oorsprong in Vadstena sinds het midden van de zeventiende eeuw. Het hoogtepunt was het einde van de negentiende eeuw wanneer de echtgenote van Koning Karel XV, een Hollandse van geboorte, grote bestellingen plaatste in de kantwinkels van Vadstena. Tegenwoordig gebeurt het kantklossen in kunstorganisaties en door privé personen. Hieronder een postzegelboekje uit Zweden met een toepasselijke omslag. |
|
|
|
. |
| In de Verenigde Staten van Amerika is de “Great Lakes Lacers Group” actief. De leden van deze groep hebben de bloemenkanten geklost voor onderstaande 4 Amerikaanse postzegels. Ruth Maxwell kloste de pompoenbloesem, Leslie Saari maakte de bloemenkant met naald en kloskant, Trenna Ruffner kloste de bloesem van de rode kornoelje en May McPeek maakte de bloemen in kloskant: |
||
|
|
||
|
. |
|
Het oudste kantklosgebied in Duitsland is het Ertsgebergte |
|
|
|
. |
| In Rusland was in de zeventiende eeuw een grote Europese invloed van kant merkbaar. Tsaar Peter de Grote had aan zijn hof een atelier dat geleid werd door Brabantse kantwerksters. De meest bekende kantcentra zijn Jelets en Vologda. In Michailov in de provincie Rjazan (iets ten zuid-oosten van Moskou) wordt ook geklost. Bekend is bijvoorbeeld dat in het huis van de componist Tchaikovsky in Klin een loper van Michailov kant op de kaptafel lag. In Moskou is in 1923 de Hogeschool voor kunstambachten M.Kalinine geopend. Deze bestaat nog steeds. |
|
|
|
. |
| Hieronder wordt een herinneringsenveloppe getoond die is uitgegeven ter gelegenheid van het 1000-jarig bestaan van de Franse kantstad Craponne-sur-Arzon. De enveloppe bevat een echt strookje kant van het type “torchon” (stropkant). |
|
|
|
. |
| Belangrijke kantcentra in België zijn Brugge, Marche en Famenne en Brussel |
|
|
|
. |
| Aan de gevel van het gemeentehuis in Liedekerke staat een standbeeld van een kantklosster ter ere van de eens zo bloeiende nijverheid, de zeer fijne rosalinekant. Dit standbeeld en ook de kant van Liedekerke zijn te zien op postzegels van de gemeenschappelijke uitgifte van België met Kroatië. Op de andere zegel is naaldkant te zien van het eiland Pag. Deze kant is herkenbaar aan zijn uitdrukkelijke geometrische vormen met een transparant ontwerp en een stevige en degelijke ruwe structuur. |
|
|
|
| (De zegels van Kroatië) | (De zegels van België) |
|
. |
| De 4 strafportzegels van Malta (hieronder) komen uit een serie van 8 stuks en hebben allemaal dezelfde afbeelding van Maltezer kant. Het is een ovaal kleedje geometrisch opgebouwd, met daarin blaadjes, waarvan een aantal is geschikt tot korenaren. Op Malta noemt men kant “bizilla”. De bizilla wordt geklost met witte-, zwarte- of ecruzijde of met wit uit Ierland ingevoerd linnen. Ook tegenwoordig wordt nog altijd geklost, maar nu als kunstnijverheid, vooral op het eiland Gozo. |
|
|
|
. |
| Tot slot een maximumkaart uit Duitsland ter gelegenheid van de Dag van de Postzegel (Tag der Briefmarke). We zien hier een prachtige damesrok versierd met kant. Ook een kanten kraagje is afgebeeld op de postzegel. |
|
|
| Auteur: Lilian van den Bosch (Januari 2003) |
| Bronnen: Lia Smit: Catalogus Pat Eamshaw: Kantsoorten herkennen J.C.T.Bekkers & A.M.Bekkers: Kant op Postzegels Tijdschrift Oidfa 3/2001 |